MİTHAT YURDAKUL / ANKARA - Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle, Milliyet’e açıklamalarda bulundu. Nutella’nın üreticisi İtalyan şirket Ferrero’nun en az 45 bin ton fındık alımı taahhüdünün askıya alınmasını istediğini belirten Küle, “Bizim bu taahhüdü tamamıyla askıya almamız mümkün değil. Rekoltenin düşüklüğünü dikkate alarak 45 bin ton olan alım taahhüdünü yalnızca 2025 yılı için geçerli olacak şekilde aşağı yönlü revize ettik. Bölgede 270 TL’ye kadar düşen kabuklu fındık fiyatlarının, kararımız sonrasında 300-320 TL seviyesine yükseldiğini ve kabuklu fındık ticaretinin yeniden canlandığını söyleyebilirim” dedi. Küle, kurumun gündemindeki çalışmalarla ilgili şu bilgileri verdi:



Sektör istikrarına destek

? FINDIK TİCARETİ CANLANDI: “Yürüttüğümüz soruşturma kapsamında şirket kurumumuza bir taahhüt paketi ile gelmişti. Taahhüt paketinin Türkiye fındık piyasasındaki rekabet sorunlarına yönelik endişelerimiz için yeterli olduğunu değerlendirdik ve soruşturmayı Mart 2024’te sonlandırdık. Bu taahhütler 2024-2026 dönemi için Toprak Mahsülleri Ofisi’nin müdahale referans fiyatının altında fındık alımı yapmaması, sezonda 100 bin ton kabuklu fındık alımını aşmaması ve sektörde sıcak sezon olarak adlandırılan Eylül - Aralık döneminde en az 45 bin ton kabuklu fındık alımı yapılması şeklindeydi. Ancak bu yıl fındık üretim bölgelerinde yaşanan don olayları ve zararlıların etkisiyle rekoltede düşüş meydana geldi.

Ferrero kurumumuza başvurarak sadece bu yıla özgü ‘Eylül - Aralık döneminde en az 45 bin ton kabuklu fındık alımı yapma’ taahhüdünün askıya alınmasını talep etti. Bizim bu taahhüdü tamamıyla askıya almamız mümkün değil. Önceliğimiz üreticilerimiz ve sürdürülebilir piyasa olmalı. Bu sebeple rekoltenin düşüklüğünü dikkate alarak 45 bin ton olan alım taahhüdünü yalnızca 2025 yılı için geçerli olacak şekilde aşağı yönlü revize ettik.

Yenidencanlandı

Kararımız doğrultusunda Ferrero, 2025’in Eylül - Aralık döneminde en az 30 bin ton kabuklu fındık almak zorunda olacak. Kararımızla üreticilerimizin mağdur olmasını önlemeyi ve sektörün istikrarını desteklemeyi hedefledik. Kararımız öncesinde piyasada kabuklu fındık ticareti neredeyse durma noktasına gelmiş, Ferrero’nun bu sene Türkiye’den alım yapmayacağına yönelik açıklamaları üreticimizi endişeye sevk etmişti. Bölgede 270 TL’ye kadar düşen kabuklu fındık fiyatlarının, kararımız sonrasında 300 - 320 TL seviyesine yükseldiğini ve kabuklu fındık ticaretinin yeniden canlandığını söyleyebilirim. Fındık piyasasındaki gelişmeler Rekabet Kurumu tarafından sezon boyunca takip edilmeye devam edecek.

PARALEL FİYATLAMA

? PERAKENDEDE İNCELEME: Perakende sektörüne yönelik Ekim 2021 ve Aralık 2022’de sonuçlanan iki soruşturmamız olmuştu. Hem perakendecilere hem de tedarikçilere toplamda 3.3 milyar TL idari para cezası uygulamıştık. Bu kararlarımızdan sonra da perakendecilerin eylemlerini ve başta fiyatlama olmak üzere tüm davranışlarını Rekabet Kurumu olarak yakından takip ediyoruz. Şu anda kurumumuz bünyesinde devam eden bir soruşturmamız ve bir sektör incelememiz bulunuyor. Önceki dönem müdahalelerimiz sonrası rekabet ortamında geçmişe kıyasla olumlu gelişmeler olsa da, piyasanın tam anlamıyla hedeflediğimiz yapıya kavuştuğunu söylemek için çok erken. Bu nedenle sektörü düzenli olarak mercek altında tutuyoruz. Yürüttüğümüz soruşturma kapsamında perakendecilerin paralel fiyatlandırma davranışlarının kanunumuz kapsamında bir ihlal niteliği taşıyıp taşımadığını inceliyoruz.”



Spotify’da ‘yıkıcı fiyatlama’ inceleniyor

Rekabet Kurumu Başkanı Küle, kurumun gündemindeki çalışmalarla ilgili şu gelişmeleri de paylaştı:

? SPOTIFY’A İNCELEME: Rekabet Kurumu olarak başlattığımız Spotify soruşturması, dijital müzik pazarında adil rekabetin işleyip işlemediğini anlamak açısından kritik. İncelememiz iki temel iddiaya dayanıyor. İlki, platformun içerik sahipleri arasında çalma listeleri ve öneri sistemleri üzerinden ayrımcılık yapıp yapmadığı; ikincisi ise Türkiye’de uygulanan abonelik fiyatlarının yıkıcı fiyatlama niteliği taşıyıp taşımadığı. Dijital platformlar sadece içerik sunmakla kalmıyor, pazarın işleyişini doğrudan etkiliyor. Bu nedenle fiyatlama ve görünürlük politikalarının şeffaf ve eşitlikçi olması büyük önem taşıyor. Amacımız, dijital müzik ekosisteminin sanatçı, yapımcı ve dinleyici açısından adil, sürdürülebilir ve rekabetçi biçimde işlemesini güvence altına almak.”

Gizli iş birliğini yapay zekâ bulacak

Rekabet karşıtı davranışların incelenmesi, etki analizleri ve tüketici zararı hesaplamalarında yapay zekâ kullandıklarını da anlatan Birol Küle, “Yapay Zekâ ile Risk Tespiti Projemiz, 550 sektörde fiyat hareketlerini analiz ederek olağan dışı değişimleri ve olası rekabet ihlallerini belirleyen derin öğrenme algoritmalarına dayanıyor. Kamu İhalelerinde Risk Tespiti Projemiz ise binlerce ihaleyi analiz ederek kartel riski skoru üretiyor ve olası danışıklı hareketleri tespit ediyor. Geliştirme aşamasındaki Algoritmik Danışıklılık Projesi ise firmaların fiyatlama algoritmalarının gizli iş birliği içinde davranıp davranmadığını analiz etmeyi hedefliyor” dedi.

Gıdada ‘SIFIR’ tolerans

? Ağır para cezaları: “Gıda sektöründe uzun süreden beri çok geniş kapsamlı soruşturmalar yapıyoruz. Tüketicinin aleyhine olacak fiyat artışlarını son derece titiz bir şekilde inceliyor, ihlal tespiti durumunda teşebbüslere ağır para cezaları uyguluyoruz. Bu konuda sıfır tolerans politikası yürüttüğümüzü söyleyebilirim. Bu yaklaşımın en somut örnekleri, 2021 ve 2022 yıllarında gerçekleştirdiğimiz zincir market soruşturmalarıdır. Halihazırda gıda ile bağlantılı sektörlerden, zincir market, tohum, süt ve süt ürünleri, alkolsüz içecekler gibi pazarlarda soruşturmalarımız devam ediyor.



Kaynak ; Milliyet